«Το Ράλι είναι μορφή τέχνης» μας αναφερε σε παλαιά συνέντευξη του και στην μακροχρονή του εμπλοκή στους αγώνες ήταν πολλές οι αναμνήσεις του. Η “ενέδρα” τον καιρό της ΕΟΚΑ που δεν ήρθε η έκρηξη όμως τους έκανε “ολοπούρπουλους” και αιτία ο … θερμος. Το σοκ του Στηβεν και πολλά άλλα
Του Χρυσόστομου Κυλίλη
Σε προηγούμενη μας δημοσίευση στην ιστορική αναδρομή των αγώνων αυτοκινήτου στην Κύπρο και ιδιαίτερα του Ράλι Κύπρος είχαμε αναδημοσιεύση μέρος μιάς παλαιάς συνέντευξης που είχαμε πάρει από τον «πατέρα» των Ράλι των αείμνηστο Ανδρέα Τρικωμίτη που μας παραχώρεισαι πριν από αρκετά χρόνια το 1997. Δεν καταγράψαμε τα πάντα καθώς η συνέντευξη ήταν αρκετά μεγάλη και μας έδωσε και πολλά περιστατικά από αγώνες της δεκαετίας 1950-1960. Παραθέτουμε σήμερα και πολλές αναμνήσεις του από αγώνες αλλά και τοποθετήσεις για την βελτίωση των αγώνων στο τόπο μας.
Ερ. Μέσα στην μακρόχρονη σας σταδιοδρομία έχεις οποιεσδήποτε αναμνήσεις από τους αγωνες;
Είναι πολλές οι εμπειρίες μου αλλά σίγουρα κάποιες από αυτές ξεχωρίζουν. Ήταν ένας αγώνας κοντά στο ’70. Ο Πωλ Στήβεν βρισκόταν στην Αγγλία και για συνοδηγό μου είχα ένα μικρό βρετανό στρατιώτη που υπηρετούσε την θητεία του στις Βάσεις Δεκέλειας. Είχε εμπλοκή με το κλαπ της Δεκέλειας και τον επέλεξα να τρέξουμε στον αγώνα με το Suzuki των 350 κυβικών και είμαστε στην διδρομή προς των Σαιττά. Ηταν δρόμος υπό κατασκευή και καθώς δεν καναμε δοκιμαστικά κατα την εξέλιξη του αγώνα βρεθήκαμε σε κάποια φάση εκτός δρόμου και κρεμασμένη πάνω σε ένα κορμό. Θυμωσα πάρα πολύ να είμαι σχεδών δέκα λεπτά μπροστά και να πάθουμε έτσι πράγμα. Χωρίς να αναφέρω κάτι στον Εγγλέζο κατέβηκα έπειασα μόνος μου το αυτοκίνητο μιάς και η μηχανή ήταν πίσω το γύρισα στο δρόμο και ξεκινήσαμε για Σαιττά. Καθυστερήσαμε κοντά στο δώδεκα λεπτά και υποχωρήσαμε στην δεύτερη θέση. Το εγγλεζούι έχασε την λαλιά του δεν μιλούσε δεν έλεγε τίποτα και άρχισα να έχου και αυτού την ένοια του. Φτάσαμε στην Γαλάτα που είχαμε σταθμό για ξεκούραση του έλεγα να κατεβεί από το αυτοκίνητο και αυτός τίποτα οπότε τον κατέβασα με το ζόρι. Πέρασε ακόμη λίγη ώρα και καθώς άρχισε να συνέρχεται από το Σοκ περιέγραφε στους αλλους πως γύρισα το αυτοκίνητο στο δρόμο που μας είχαν δει προηγουμένος πάνω στο πεύκο και δεν τον πίστευαν. Ηταν μεγάλος αγώνας νομίζω ράλι Χειμώνα.
Ερ. Κύριε Τρικωμίτη όλα αυτά τα χρόνια έχεις καμιά εμπειρία που σου έχει μείνει αξέχαστη;
Οπως το έχουμε αναφέρει αρκετές φορές οι εμπειρίες είναι πολλές από τους αγώνες μιά όμως που είναι και μεγάλη ήταν σε ένα αγώνα το 1957. Ηταν και αυτό ράλι Χειμώνα και για συνοδηγό είχα των Πωλ Στηβεν μέσα στην βράση του αγώνα της ΕΟΚΑ. Αν και με είχαν προηδοποιήσει κάποιοι φίλοι να μην λάβω μέρος εγώ τους αγνόησα και αποφάσισα να τρέξω. Η γυναίκα μου προληπτική και καχύποπτη πριν τον αγώνα μου ετοίμασε το κάθε τι από το σπίτι για να το πάρω μαζί μου. Από πουλλί κοκκινιστό, μέχρι φρούτα, αναψυκτικά, καφέ σε μεγάλο θέρμο για να μην μας λήψει τίποτα. Ειχε έννοια ότι θα μας έκαναν κακό και δεν ήθελε να πάρουμε τίποτα από το δρόμο. Φτάσαμε στον Αμίαντο και είχαμε να κάνουμε μια διαδρομή προς των καρβουνά. Οι στροφές διπλές και συνεχόμενες και μας επέτρεπαν να αναπτύσουμε ταχύτητα μεγάλη καθώς ο ασφαλτος ήταν πολύ καλός όμως στα παγκέτα είχε αρκετή σκόνη πούδρα. Ενώ είμασταν σε κίνηση ακούστηκε ένα μπουμ σαν τον ήχο της βόμβας πετακτήκαμε έξω από το αυτοκίνητο και με βαρελάκια καταλήξαμε να είμαστε κρυμμένη κάτω από το παγκέτο καθώς πίστευα ότι πέσαμε σε ενέδρα και περίμενα από στιγμή σε στιγμή τους πυροβολισμούς. Περνά ή ώρα και ξεμουτούμε δειλά δειλά προς το αυτοκίνητο στο μεταξύ μέσα στη σκόνη πούδρα δεν μπορώ να σας πώ σε τη χάλι βρισκόμασταν «ολοπούρπουλλοι» καθώς είμασταν και ιδρωμένοι. Τελικά ποίος ήταν ο δράστης… ο θέρμος που εκράγει στο αυτοκίνητο και γέμισε και ο τόπος γυαλιά γέλια γέλια όχι μόνο για το περιστατικό αλλά και για την εμφάνιση που είχαμε.
Αλλο ένα περιστατικό ήταν με τα ρολόγια. Οταν τρέχαμε δεν υπήρχαν ρολόγια για να ελέγχουμε τον κάθε οδηγό και ο καθένας είχε το δικό του ρολόι που σφραγίζετου μέσα σε ένα κουτί που γυρώ γυρώ είχε σφουγγάρι και μιά τρύπα για να δείχνει την ώρα. Ηταν ένας αγώνας ακριβείας όπου θα ήμουν καμιά δεκαριά λεπτά μπροστά. Ξαφνικά ξεπετάγεται μπροστά μου ένας χρονομέτρης (μαρσιαλ) και ζητούσε το ρολόι που στο μεταξύ το είχα πετάξει κάτω από το κάθισμα του συνοδηγούκαι ψάχναμε δείθεν να το βρούμε. Στο μεταξύ είχα το δικό μου ρολόι στο χέρι που πάντα ‘ηταν μπροστά και έτσι μπορούσα να γνωρίζω συνέχεια τι προβάδισμα είχαμε καθώς πλησιάζαμε στο κανονικό χρόνο του ρολογιού μας το βρήκαμε και το έδωσα στο μαρσιαλ. Ο χρονομέτρης ήθελε να γράψει το χρόνο την ώρα που μας σταμάτησε, πιάσαμε την συζήτηση και επέμενα να γράψει τηνώρα που του δώμανε το ρολόι έτσι και έγινε.
Στην μακρόχρονη εμπλοκή του Ανδρέα Τρικωμίτη με το μηχανοκίνητο αθλητισμό υπήρξε μια διακοπή για μια περίπου δεκαετία. Για αυτή την διακοπή ζητήσαμε να μάθουμε το γιατί.
Ερ. Μπορείται να μας αναφέρεται τους λόγους που διακόψατε τους αγώνες για μιά δεκαετία;
Οπως αναφέραμε σε κάποια στιγμή της συνομιλίας μας έτρεχα ανελλειπώς από το 1951 μέχρι και το 1973. Μετά τον πόλεμο οι αγώνες ξανάρχισαν το 1976 έφερα ένα Suzuki Coupe και λάμβανα μέρος μέχρι το 1978. Στο μεταξύ οι οργανωτές αγώνων είχαν απαιτήσεις για Homolocation των αυτοκινήτων και αναγκάστηκα να σταματήσω καθώς δεν είχα αυτοκίνητο με τέτοιο πιστοποιητικό. Ξεκινήσαμε ένα πόλεμο με το εργοστάσιο στην Ιαπωνία μέχρι που να καταφέρουμε να έχουμε πιστοποιημένα αυτοκίνητα για να μπορέσουμε να τρέξουμε και πάλι κάτι που καταφέραμε το 1984 με το Suzuki Caltus των 10 αλόγον και οι στόχοι μας άλλαξαν πηγαίναμε για την κλάση μας.
Ερ. Ολα αυτά τα χρόνια πως τα καταφέρνατε ; Το Ράλι είναι τέχνη;
Το Ράλι πραγματικά είναι μιά τέχνη, δεν είναι μόνο ταχύτητα. Το ράλι θέλει τακτική ώστε να κερδίσεις ένα αγώνα. Παράδειγμα το 1973 πάνω στους δρόμους της Χαρτζιας έτρεχα με το Suzuki των 350 κυβικών και κέρδιζα τους αντιπάλους μου που έτρεχαν από πίσω να με πιάσουν. Την χρονιά εκείνη ο Ιωνίδης που προσπαθούσε να κερδίσει τον αγώνα έμεινε από μηχανή λόγω της ταχύτητας που προσπαθούσε να κερδίσει ενώ εγώ τερμάτιζα. Σε άλλο αγώνα ο Κυρμίτσης στην προσπάθεια του να με φτάσει με ένα Alfa Romeo βρέθηκε εκτός δρόμου «κρεμασμένος» και εγώ κατάφερα να τερματίσω.
Ερ. Εζησες όλες τις φάσεις των αγώνων στην Κύπρο. Υπάρχουν οποιεσδήποτε ομοιότητες στους αγώνες;
Ομοιότητα τα αυτοκίνητα, όσο καλύτερο αυτοκίνητο τόσο καλύτερα αποτελέσματα. Το μεγάλο αυτοκίνητο οδηγείται και από την δύναμη της μηχανής. Οποιός έχει μεράκι γίνεται καλός οδηγός
Ερ. Μπορείτε να μας συγκρίνεται τους αγώνες της παλαιάς εποχή με τους αγώνες που γίνονται σήμερα την δεκατία του ’90;
Οι αγώνες την παλαιά εποχή ήταν αρκετά δύσκολοι μέσα σε μιά ή δυό μέρες με μικρούς σταθμούς ξεκούρασης και χωρίς σέρβις. Ολα τα έκανε το πλήρωμα και βγάζμε τον αγώνα. Αρκετοί ήταν αυτοί που πίστευα ότι είχα πλεονέκτημα αντοχής καθώς ήμουνα παλαιστής.
Οι αγώνες αυτή την εποχή δεν είναι το ίδιο, είναι παιχνίδι, ειναι πιό άνετοι και ξεκούραστοι. Χρόνια να μου χαρίζει ο θεός και θα τρέχω από την στιγμή θα ξέρω ότι θα πάω για ύπνο τόσες ώρες και ότι δεν θα έχω την ένοια για το αυτοκίνητο γιατί θα το ετοιμάσουν οι μηχανικοί και το σερβις. Το Ράλι τώρα είναι παιχνίδι.
Ερ. Μπορείς να συγκρίνεις τους οδηγούς της εποχής σας με τους νεότερους;
Οπως έχουμε αναφέρει το αυτοκίνητο κάνει τον οδηγό. Αν είχαμε τέτοια αυτοκίνητα στα χέρια μας τότε κανείς δεν θα μας έπιανε. Με το Super Mix που ήταν και το μεγαλύτερο με 1600 κυβικά που οδήγησα κατάφερα να δαμάσω εκείνους του 57 οδηγούς που ήρθαν απο το εξωτερικό. Αν ήθελα να τρέχω για καλύτερη θέση και καλύτερους χρόνους θα έστηνα πιό μεγάλο αυτοκίνητο για καλύτερα αποτελέσματα. Εγώ τρέχω για το κέφι μου, για το σπορ μου, για να τερματίσω και αν προκύψει να κερδίσω και την κλάση μου ευπρόσδεκτη. Το έκανα στο Ράλι Γύρος της Κύπρου όπου τερμάτισα 13ος γενική και κέρδισα την κλάση Ν2. Οι Κύπριοι οδηγοί δεν έχουν την πολυτέλεια να είναι επαγγελματίες και να οδηγούν μέρα και νύκτα και να καταστρέφουν συνεχώς αυτοκίνητα σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
Οι ερασιτέχνες Κύπριοι οδηγοί δεν μπορούν να αλλάξουν τους νόμους της φύσης και πάλι τα καταφέρνουν. Τον καιρό που πάλευα έστω και αν ήμουν πιό αδύνατος μπορούσα με την τεχνική να το καταλάβω, ενώ τα αυτοκίνητα έχουν και αυτά κάποια όρια.
Ερ. Τι είναι εκείνο που σε κρατούσε τόσα χρόνια στους αγώνες αυτοκινήτου;
Πρώτα εκμεταλλεύτηκα την τέχνη μου σαν ραλλίστα ώστε να καθιερώσω τα αυτοκίνητα μου. Τρέχω τώρα γιατί αγαπώ το σπορ και από την άλλη έδωσα και μια υπόσχεση πριν κάμποσα χρόνια ότι θα τρέχω μέχρι το 2000.
Ερ. Κύριε Τρικωμίτη πιστεύεται ότι οι αγώνες αυτοκινήτου βοηθούν στην καθιέρωση μιάς εταιρείας στην κυπριακή αγορά;
Βέβαια από την εποχή που έτρεχα με τα Χιλμαν και τις επιτυχίες μου βοηθήθηκε και ο Σολωμονίδης ώστε να καθιερωθεί στην αγορά έτσι και εγώ απέδειξα με τους πολλούς μου τερματισμούς με τα Suzuki αξίζουν να βρίσκονται εκεί που είναι με το μερίδιο αγοράς τους.
Ερ. Πόσο βοηθούν οι διάφορες εταιρείες αυτοκινήτων στην Κύπρο για τους αγώνες και αν αυτοί έχουν μέλλον;
Δυστυχώς δεν βοήθησαν και πολύ. Αν εξαιρέσουμε την Suzuki που είναι μια μικρή εταιρεία μέσα στα μέτρα των δυνατοτήτων της βοηθούσε και βοηθά, λίγο την Opel και ακόμη πιό λίγο την Mitsubishi, τη Subaru και τη Nissan οι άλλες εταιρείες δεν έκαναν τίποτα.
Ως εισαγωγείς αυτοκινήτων έπρεπε να κάνουμε ένα ταμείο και να βοηθούσαμε το άθλημα. Αυτό δεν έγινε τόσα χρόνια καθώς υπήρχε η χρηματοδότηση των Ροθμανς και στις Λέσχες. Θα πρέπει όμως στο μέλλον να το επιδειώξουμε. Ο Κυπριακός Συνδεσμος Αυτοκινήτου θα πρέπει να δημιουργήσει και άλλα πρωταθλήματα για μικρότερες κατηγορίες και ναι πρέπει να αναβαθμίση τους αγώνες.
